Παρασκευή 6 Μαρτίου 2015

Η γιορτή των Δωδεκανήσων: 7 Μαρτίου 1948


Σήμερα στα εκπαιδευτήρια "ΡΟΔΙΩΝ ΠΑΙΔΕΙΑ"  τιμούμε την ιστορική μέρα της ενσωμάτωσης των Δωδεκανήσων στη μητέρα Ελλάδα. Στη γιορτή μας σήμερα οι μαθητές μας θα θυμηθούν τα ιστορικά γεγονότα, την οποία  πλαισιώνει ο παραδοσιακός σύλλογος Συμιακών Ρόδου "ο Γλαύκος".

Τα Δωδεκάνησα μόλις το 1947 ενσωματώθηκαν στο ελληνικό κράτος.
Εξαιτίας της γεωγραφικής τους θέσης δέχθηκαν επιδρομές από τους Πέρσες, τους Σαρακηνούς, τους Βενετούς, τους Γενουάτες, τους Σταυροφόρους και τους Τούρκους (Σελτζούκους και Οθωμανούς). Από το 1309 περιήλθαν στην εξουσία των Ιωαννιτών Ιπποτών και έμειναν υπό την κυριαρχία τους έως το 1522, οπότε καταλήφθηκαν από τους Οθωμανούς Τούρκους.



 Με την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του 1821, τα Δωδεκάνησα επαναστάτησαν, αλλά το 1830 επιστράφηκαν μαζί με τη Σάμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με αντάλλαγμα την Εύβοια, η οποία ενσωματώθηκε στο ελεύθερο ελληνικό κράτος. Η κατάληψη των Δωδεκανήσων από τους Ιταλούς το 1912 αναπτέρωσε τις ελπίδες των κατοίκων τους ότι σύντομα τα νησιά θα ενταχθούν στον εθνικό κορμό. Πράγματι, με τη συνθήκη των Σεβρών (10 Αυγούστου 1920) τα Δωδεκάνησα παραχωρούνταν στην Ελλάδα, με εξαίρεση τη Ρόδο, που θα παρέμενε για ένα διάστημα υπό ιταλική διοίκηση. Όμως, η ατυχής έκβαση της μικρασιατικής εκστρατείας έδωσε την ευκαιρία στους Ιταλούς να υπαναχωρήσουν και με την άνοδο του Μουσολίνι προσπάθησαν να τα εξιταλίσουν.

 Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών (1943), κύριοι των Δωδεκανήσων έγιναν οι Γερμανοί και μετά την παράδοση της Χιτλερικής Γερμανίας (Μάιος 1945), η Μεγάλη Βρετανία.
Ήταν η χρυσή ευκαιρία για την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στο ελληνικό κράτος, την οποία η ελληνική διπλωματία δεν έπρεπε να αφήσει να πάει χαμένη. Ήταν απαίτηση του ελληνικού λαού και είχε χυθεί άφθονο ελληνικό αίμα για την εκδίωξη των Γερμανών από τα Δωδεκάνησα. Το θέμα θα λυνόταν οριστικά από τη Διάσκεψη Ειρήνης των νικητριών δυνάμεων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, που θα συνερχόταν στο Παρίσι.
Η Ελλάδα δια του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Τσαλδάρη διαμήνυσε ότι θα έθετε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως εθνικές διεκδικήσεις την πρόσκτηση της Βορείου Ηπείρου και των Δωδεκανήσων, τη διευθέτηση των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, ενώ σκόπευε να θέσει και το ζήτημα της Κύπρου στη Μεγάλη Βρετανία. Από τις τέσσερις αυτές εθνικές διεκδικήσεις, μόνο το θέμα των Δωδεκανήσων ευοδώθηκε.
Είναι γνωστό ότι ο Στάλιν και ο Τσόρτσιλ, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, προσπάθησαν να δελεάσουν την Τουρκία, προσφέροντάς της ορισμένα παράκτια νησιά του Αιγαίου, προκειμένου να την πείσουν να βγει στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων ή τουλάχιστον να παραμείνει αυστηρά ουδέτερη. Επιπροσθέτως, ο Στάλιν είχε συνδέσει το θέμα των Δωδεκανήσων με την Τριπολίτιδα (σημερινή Λιβύη), για την οποία η Σοβιετική Ένωση είχε διατυπώσει το αίτημα να της ανατεθεί η εντολή.
 Όμως, σε μια απρόσμενη στροφή της πολιτικής της, η Σοβιετική Ένωση συγκατατέθηκε να αποδοθούν τα Δωδεκάνησα στη Ελλάδα, στη συνεδρίαση των Υπουργών Εξωτερικών που προετοίμαζε τη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων. Η δήλωση έγινε στις 27 Ιουνίου 1946 από τον Υπουργό Εξωτερικών Βιατσεσλάβ Σκριάμπιν, γνωστότερο ως Μολότωφ, με μοναδικό όρο την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Έτσι, προτού καν συνέλθει η Διάσκεψη Ειρήνης, το θέμα των Δωδεκανήσων είχε λάβει ευνοϊκή τροπή για την Ελλάδα.
Η είδηση για την απόδοση των Δωδεκανήσων στη Ελλάδα χαιρετίστηκε με μεγάλο ενθουσιασμό, σε μια περίοδο που η χώρα βρισκόταν στη δίνη του Εμφυλίου Πολέμου. Η Διάσκεψη της Ειρήνης συνήλθε στο Παρίσι από τις 29 Ιουλίου έως τις 11 Οκτωβρίου 1946, όπου τέθηκαν από ελληνικής πλευράς και τα θέματα της Βορείου Ηπείρου και της διευθέτησης των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, χωρίς επιτυχία, αφού οι ΗΠΑ δεν θέλησαν να δυσαρεστήσουν τη σύμμαχό τους Σοβιετική Ένωση και τους δορυφόρους της Αλβανία και Βουλγαρία. Η προσπάθεια της Τουρκίας να διεκδικήσει το Καστελόριζο και τη Σύμη έπεσαν στο κενό.

Στις 10 Φεβρουαρίου 1947 υπογράφηκε στο Παρίσι η Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία, σύμφωνα με την οποία τα Δωδεκάνησα αποδίδονταν στην Ελλάδα, ενώ η Ιταλία υποχρεωνόταν σε αποζημίωση ύψους 105 εκατομμυρίων δολαρίων προς τη χώρα μας. Με επιμονή της σοβιετικής πλευράς, οριζόταν στο κείμενο ότι τα νησιά θα παρέμεναν αποστρατιωτικοποιημένα, πρόβλεψη που θα επικαλεστεί η Τουρκία κατά τρόπο καταχρηστικό μετά το 1974. Από την τουρκική ερμηνεία του κειμένου της ελληνοϊταλικής συνθήκης του 1947, σε συνδυασμό με τις ιταλοτουρκικές συμφωνίες του 1932, θα προκύψει και το ζήτημα των «γκρίζων ζωνών», που έθεσε η Άγκυρα μετά την Κρίση των Ιμίων το 1996.
Η τελετή παράδοσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα από τις βρετανικές αρχές έγινε στις 31 Μαρτίου 1947 στη Ρόδο μέσα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα. Πρώτος διοικητής των Δωδεκανήσων ανέλαβε ο αντιναύαρχος Περικλής Ιωαννίδης, με πολιτικό σύμβουλο τον πανεπιστημιακό και δικαστικό Μιχαήλ Στασινόπουλο, μετέπειτα πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η επίσημη τελετή της ενσωμάτωσης έγινε στις 7 Μαρτίου 1948 και το 1955 τα Δωδεκάνησα έγιναν νομός με πρωτεύουσα τη Ρόδο.

Το διάγγελμα του Βασιλέως των Ελλήνων Παύλου στις 7 Μαρτίου 1948 προς τον λαό της Δωδεκανήσου στην Πλατεία Διοικητηρίου στη Ρόδο:
"Κατά την χαρμόσυνον αυτήν στιγμήν φέρω εις τους Έλληνας της Δωδεκανήσου τον αδελφικόν χαιρετισμόν του Ελληνικού Λαού.
Η σημερινή αγία ημέρα, κατά την οποίαν ικανοποιείται ο ζωηρότερος παλμός της Ελλάδος, είναι η ευτυχεστέρα ημέρα της ζωής μου. Ευχαριστώ τον Θεόν διότι έλαχεν εις εμέ η τιμή να περιβάλω με την ενεργόν στοργήν μου την Δωδεκάνησον και να ίδω κυματίζουσαν την Κυανόλευκον εις τον Ελληνικόν ουρανόν της.
Η σημερινή ημέρα επληρώθη με πολύ αίμα και πολλά δάκρυα, αλλά μόνον με αίμα και δάκρυα γράφονται ιστορίαι, όπως η Ελληνική.
Η Δωδεκάνησος υπήρξεν εις των λαμπροτέρων αστέρων εις τον ουρανόν του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού. Υπήρξεν πάντοτε ένδοξον προπύργιον των αγώνων της Φυλής και μήτηρ υπερηφάνων και ανδρείων τέκνων.
Υπήρξε πάντοτε πηγή ακτινοβολίας Ελληνικού πνεύματος. Η Δωδεκάνησος δεν είναι μόνον Ελ Είμαι ευτυχής και συγκεκινημένος. Αισθάνομαι να πτερυγίζουν χαρμοσύνως γύρω μας αι ψυχαί των νεκρών αδελφών μας του τελευταίου ενδόξου πολέμου και η σκέψις μου την στιγμήν αυτήν στρέφεται προς τον Μέγαν Απόντα, τον αείμνηστον αδελφόν μου Βασιλέα Γεώργιον, τον νικητήν του Πολέμου της Αλβανίας.
ληνική, είναι Ελλάς.

Εν ονόματι της ικανοποιήσεως των ιερωτέρων ανθρωπίνων δικααιωμάτων,
Εν ονόματι της ενδόξου Ελληνικής Ιστορίας,
Ενώπιον της αιωνίας Ελλάδος και ενώπιον του Παντοδυνάμου Θεού
Κυρώνω την προσάρτησιν της Δωδεκανήσου εις την μητέρα Πατρίδα"

Τρίτη 3 Φεβρουαρίου 2015

3 Ιεράρχες: Φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητας

Στις 30 Ιανουαρίου τιμήσαμε  τους Τρεις Ιεράρχες, τους τρεις επιφανείς άγιους  και θεολόγους της χριστιανικής θρησκείας, προστάτες των γραμμάτων και της παιδείας. Τον  Βασίλειο τον Μέγα,
Τον  Ιωάννη το Χρυσόστομο και  τον  Γρηγόριο το Θεολόγο.


Αναδείχθηκαν πατέρες της εκκλησίας και άγιοι. Η σοφία και η δράση τους, τους  έδωσε τον τίτλο των μεγίστων φωστήρων, όπως ψέλνεται και στο τροπάριό τους: «Τους τρεις μεγίστους φωστήρας της τρισηλίου θεότητος...».

Πώς δικαιολογείται όμως οι τρεις αυτοί Ιεράρχες  να θεωρούνται ως κατ’ εξοχήν προστάτες της Παιδείας και των γραμμάτων;

Οι Τρεις Ιεράρχες δεν υπήρξαν μόνο ιερωμένοι ή απλοί θεολόγοι, αλλά ήταν στην κυριολεξία «πανεπιστήμονες», πρωταθλητές του πνεύματος και της αρετής. Με  τεράστια ποιμαντική δραστηριότητα, συγγραφική δύναμη και ασυναγώνιστη διδασκαλική και  παιδαγωγική σοφία.

Χαρακτηρίζονται ως   «Της εκκλησίας τα μεγάλα προπύργια», «οι στύλοι της Ευσεβείας», «οι επίγειοι άγγελοι» και «οι της Οικουμένης διδάσκαλοι».  


Μεγας Βασίλειος

Ο Βασίλειος(330-379) τα πρώτα γράμματα τα έμαθε από τον πατέρα του και μετά φοίτησε σε διάφορες σχολές της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Καισάρειας και του Βυζαντίου. Ήλθε έφηβος στην Αθήνα και σπούδασε με ζήλο, επιμέλεια και θαυμαστή επίδοση φιλοσοφία και ιατρική, καθώς και νομική, αστρονομία και ρητορική με μεγάλη επιτυχία. Στην Αθήνα συναντήθηκε με το Γρηγόριο το Ναζιανζηνό και έκτοτε συνδέθηκαν με μια σπάνια φιλία.

Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο. Διακρίνεται για την ακρίβεια και την καθαρότητα των λόγων του, το ρεαλισμό και τη βαθιά κριτική δύναμη του πνεύματός του. Ήρεμος, αποφασιστικός, θαρραλέος με σταθερή θέληση και έμφυτο θάρρος, ήταν τα χαρακτηριστικά των ψυχικών του αρετών που τον ωθούσαν σε κοινωνική δράση και κοινωνικό έργο. Παράδειγμα αποτελεί η «Βασιλειάδα» ένα συγκρότημα από φιλανθρωπικά ιδρύματα, νοσοκομεια, ορφανοτροφείο, σχολεια κ.α

Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός ή Θεολόγος

Ο Γρηγόριος (328-391 μ.Χ.) σπούδασε κι αυτός στη Ναζιανζό της Καππαδοκίας, στην Καισάρεια, όπου γνώρισε το Βασίλειο και συνέχισε τις Φιλοσοφικές σπουδές του στην Παλαιστίνη, την Αλεξάνδρεια και την Αθήνα,  Ήταν θεωρητικός θεολόγος, ρομαντικός, ενώ η ευγλωττία του και το ποιητικό του ταλέντο δεν ήταν συνηθισμένα. Υπερασπίστηκε την ορθοδοξία στηδύσκολη εποχή των αιρέσεων συγγράφοντας Θεολογικούς λόγους. Άνθρωπος φιλήσυχος αναμειγνυόταν στα κοινά και στη δράση όταν το απαιτούσαν οι περιστάσεις. Πάνω απ’ όλα επιβλήθηκε με την αρετή του. 

Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος (354-407 μ.Χ.), ήταν ο διαπρεπέστερος μαθητής του μεγάλου Εθνικού Ρήτορα Λιβάνιου και αρχικά άσκησε το επάγγελμα του ρητοροδιδάσκαλου. Η ρητορική του δεινότητα, η φιλολογική του κατάρτιση και η ικανότητα να πείθει το λαό αποτελούσαν προϋποθέσεις για μια πετυχημένη πολιτική σταδιοδρομία. Ο Χρυσόστομος όμως ακολούθησε άλλη πορεία, την πορεία της δράσης στην υπηρεσία του λαού, των πτωχών, των αποδιωγμένων, την οργάνωση της Εκκλησίας, την κάθαρση Αυτής. Τον κέρδισε, όμως η Θεολογία και όχι η Νομική και τα δικαστήρια. Ο Χρυσόστομος αναδείχτηκε ρήτορας θαυμαστός, απαράμιλλος χειριστής του λόγου, ευθύτατος και διεισδυτικότατος ψυχολόγος και καταπληκτικός παιδαγωγός. Ανήκει στα φωτεινά αστέρια, όχι μόνο στο στερέωμα των Ελλήνων Πατέρων και διδασκάλων αλλά του κόσμου ολόκληρου.


Και οι Τρεις Ιεράρχες ,«της οικουμένης διδάσκαλοι» υπήρξαν άνθρωποι που συνδύασαν άριστα επιστήμη και αρετή, μόρφωση και δράση, θεωρία και πράξη, αλήθεια και αγάπη. Τα πολύπλευρα και πολυδιάστατα έργα τους δίνουν μέχρι σήμερα το στίγμα τόσο της ιδιαιτερότητας όσο και της οικουμενικότητας, της σκέψης και διδαχής των τριών διδασκάλων, έγιναν σύμβολα της ελληνορθόδοξης παιδείας. Και οι Τρεις Ιεράρχες έτρεφαν μεγάλη εμπιστοσύνη στην δύναμη της αγωγής και της παιδείας. Οι παιδαγωγικές ιδέες, γνώμες και αντιλήψεις των Τριών Ιεραρχών εκείνης της μακρινής εποχής είναι σύμφωνες με τις σύγχρονες θέσεις της επιστήμης της Παιδαγωγικής για την αγωγή των παιδιών και των εφήβων.



Ενδεικτικά παρατίθονται μερικές διαχρονικές παιδαγωγικές αρχές (=αξιώματα) των Τριών Ιεραρχών, οι οποίες αναφέρονται στο ρόλο, το έργο και την προσωπικότητα του δασκάλου.


     Ο Χρυσόστομος ήταν θιασώτης μιας αγωγής των νέων «εν ελευθερία», χωρίς καταπίεση και αυταρχισμό Η γνώμη του Χρυσοστόμου για την αγωγή και παιδεία «εν Χριστώ» των μαθητών είναι πολύμορφη και πολυπορισματική. Διέγνωσε πόση μεγάλη σημασία έχει για το διδασκόμενο η διδασκαλία να γίνεται με αγάπη προς αυτόν. Σημειώνει ότι ο μαθητής θα πρέπει να συμμετέχει ενεργά στη διδασκαλία και να διατυπώνει απορίες και γνώμες. Κάνει λόγο για τη λιτότητα και την αποφυγή επαναλήψεων, ώστε να εξασφαλίζεται η ψυχοσωματική ανάπτυξη του μαθητή. μιλεί για την επίδραση της γυμναστικής, την επενέργεια της Μουσικής και υπογραμμίζει ότι ο παιδαγωγός πρέπει να έχει επιστημονική επάρκεια και να είναι ακέραιος χαρακτήρας.

       Για το Γρηγόριο το παράδειγμα του δασκάλου στην εφαρμογή των όσων διδάσκει είναι η βάση της αγωγής.
       Κατά τον Μέγα Βασίλειο ο διδάσκαλος επιβάλλεται να έχει την εμπιστοσύνη των μαθητών του. Όταν  διδάσκει δεν πρέπει να είναι μήτε ασαφής, μήτε περιττός και μάταιος. Πρέπει να είναι σύντομος, ώστε να μην κουράζει τη μνήμη των μαθητών χωρίς πάλι να είναι και υπερβολικά βραχύλογος. Ακόμη δεν πρέπει να διδάσκει πολλά. Πολλές φορές «δέον να ταυτολογή» ώστε δια της επαναλήψεως να εμπεδώνει τις γνώσεις των μαθητών. Επιβάλλεται να αρχίζει από τα γνωστά και να χρησιμοποιεί κατανοητή γλώσσα για τους μαθητές του. Η διδασκαλία να γίνεται εποπτικά: «ως των πραγμάτων μάλλον εμποιούντων την πληροφορίαν της αληθείας.

Μια άλλη παιδαγωγική και διδακτική αρχή αναφέρεται στην επιλογή της διδακτέας ύλης. Στο τι πρέπει οι μαθητές να μαθαίνουν. Στο γνωστό σύγγραμμά του «Προς τους νέους όπως αν εξ ελληνικών οφελοίντο λόγων» ο Βασίλειος λέγει ότι όπως ο κηπουρός παραμερίζει τ’ αγκάθια για να κόψει τα τριαντάφυλλα, έτσι και ο σωστός δάσκαλος οφείλει να προσέχει τη διδασκαλία του Μαθήματός του προς τους μαθητές του, ώστε να τρέφονται, μορφώνονται και αναπτύσσονται ομαλά.


Όλα αυτά τα ανέφεραν οι Τρεις μεγάλοι μας Ιεράρχες τον 4ο αι μ.Χ, περιπου 1600 χρόνια πριν..και όμως εξακολουθούν να είναι τόσο επίκαιροι και τόσο διαχρονικοί. Δικαια λοιπόν θεωρούνται οι προστάτες της Παιδειας και των Γραμμάτων.


Οι Τρεις Ιεράρχες  πίστευαν ότι το μεγαλύτερο σχολείο είναι το σχολείο της αγάπης και ότι η αγωγή των  νέων είναι η πιο σπουδαία τέχνη. Η αγάπη για τους μαθητές είναι το βασικό γνώρισμα του παιδαγωγού, όπως είναι και το κύριο γνώρισμα του Χριστιανισμού.

Ο "Ερωδιός" εύχεται η φώτιση των 3 μεγάλων Πατέρων μας να  αποτελεί οδηγό στην πορεία για την παιδεία και την αγωγή των αγαπημένων μας μαθητών.